کمبود مس می‌تواند فرایند یاد گرفتن و به خاطر آوردن را دشوار کند. زیرا مس نقش مهم در کارکرد و رشد مغز ایفا می‌کند.
 

مقدمه

با این‌که کمبود مس به ندرت اتفاق می‌افتد، به نظر می‌رسد این روزها شمار کم‌تری از آدم‌ها به اندازه‌ی کافی این ماده‌ی معدنی را برای بدن‌شان تامین می‌کنند. در واقع، بیش از ۲۵ درصد از مردم آمریکا و کانادا ممکن است به میزان توصیه شده مس مصرف نکنند. عدم مصرف مس به اندازه‌ی کافی سرانجام ممکن است به کمبود مس منجر شود – این وضعیت می‌تواند بسیار خطرناک باشد. از جمله سایر علت‌های بروز کمبود مس می‌توان به بیماری سلیاک، انجام اعمال جراحی در مجاری گوارشی، و مصرف بیش از اندازه‌ی روی (زینک) اشاره کرد – زیرا روی (زینک) برای جذب شدن در بدن با مس رقابت می‌کند.
 

مهمترین علائم کمبود مس

۱. خستگی مفرط و ضعف
کمبود مس ممکن است یکی از چندین و چند علت بروز خستگی مفرط و ضعف بدن باشد. وجود مس برای جذب آهن در روده‌ها بسیار ضروری است.

وقتی سطوح مس در بدن پایین می‌آید، بدن ممکن است آهن کم‌تری را به خود جذب کند. کمبود مس می‌تواند به بروز کم‌خونی فقر آهن منجر شود؛ در این وضعیت بدن قادر نیست اکسیژن را به اندازه‌ی کافی به تمام بافت‌های خود برساند. کمبود اکسیژن می‌تواند به ضعیف‌تر شدن بدن منجر شود؛ در این شرایط بدن به آسانی دچار خستگی می‌شود. مطالعات بسیاری بر روی حیوانات نشان داده‌اند، کمبود مس ممکن است باعث بروز کم خونی شود.

به علاوه، سلول‌های برای تولید آدنوزین تری‌فسفات، منبع اصلی انرژی بدن، از مس استفاده می‌کنند. به این ترتیب، کمبود مس می‌تواند بر سطوح انرژی تاثیر بگذارد؛ و همین مسئله نیز باعث افزایش سطح خستگی مفرط و ضعف بدن شود. خوشبختانه، پیروی از رژیم غذایی غنی از مس می‌تواند به درمان کم‌خونی ناشی از کمبود مس کمک کند.

به طور خلاصه باید گفت، کمبود مس ممکن است باعث بروز کم‌خونی فقر آهن یا کاهش تولید آدنوزین تری‌فسفات، و در نتیجه، ضعف بدن و خستگی مفرط شود. خوشبختانه، این وضعیت با افزایش مصرف مس برطرف خواهد شد.
 
۲. ابتلای مکرر به بیماری
آدم‌هایی که مرتبا دچار بیماری می‌شوند، ممکن است مبتلا به کمبود مس باشند. زیرا مس نقش مهمی در حفظ سلامت دستگاه ایمنی بدن ایفا می‌کند. وقتی سطوح مس بدن پایین باشد، بدن ممکن است در تولید سلول‌های ایمنی دچار مشکل شود. این وضعیت می‌تواند به شکل قابل توجهی شمار گلبول‌های سفید خون و در نتیجه، توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را نیز کاهش دهد.

مطالعات نشان داده‌اند، کمبود مس به طور چشمگیری تولید نوتروفیل را نیز کاهش دهد؛ نوتروفیل‌ها نوعی گلبول‌ سفید خون هستند که به عنوان نخستین خط دفاعی بدن ایفای نقش می‌کنند. خوشبختانه، افزایش مصرف مواد غذایی غنی از مس می‌توان این اثرات را خنثی کند.

در مجموع، کمبود مس ممکن است دستگاه ایمنی بدن را ضعیف کند؛ به همین خاطر، آدم‌هایی که به کمبود مس دچار هستند، مرتبا به بیماری مبتلا می‌شوند. این وضعیت را می‌توان با افزایش مصرف مس برطرف کرد.
 
۳. استخوان‌های ضعیف و شکننده
پوکی استخوان وضعیتی است که در آن، استخوان‌های بیمار ضعیف و شکننده می‌شوند. این وضعیت در سنین بالا شایع‌تر است و با کمبود مس نیز ارتباط دارد. برای مثال، آنالیز هشت مطالعه بر روی بیش از ۲۱۰۰ نفر نشان داد، سطوح مس در بدن آدم‌های مبتلا به پوکی استخوان در مقایسه با آدم‌های بزرگسال سالم کم‌تر است.

مس درگیر فرایندهایی در بدن است که باعث اتصال عرضی درون استخوان‌ها می‌شوند. این اتصالات عرضی با حفظ سلامتی و استحکام استخوان‌ها می‌شوند. به علاوه، مس باعث می‌شود بدن استئوبلاست بیش‌تری تولید کند؛‌ استئوبلاست‌های سلول‌هایی هستند که به تغییر شکل و استحکام بافت استخوانی کمک می‌کنند.

به طور خلاصه، مس در فرایندهایی از بدن نقش دارد که به استحکام بافت استخوانی کمک می‌کنند. کمبود مس ممکن است خطر احتمال پوکی استخوان، وضعیتی که باعث توخالی و متخلخل شدن استخوان می‌شود، را افزایش دهد.
 
4. مشکلات حافظه و یادگیری
کمبود مس می‌تواند فرایند یاد گرفتن و به خاطر آوردن را دشوار کند. زیرا مس نقش مهم در کارکرد و رشد مغز ایفا می‌کند. مس توسط آنزیم‌هایی استفاده می‌شود که به تامین انرژی مغز، تقویت سیستم دفاعی مغز، و انتشار مجدد سیگنال‌ها به بدن کمک می‌کنند.

از سویی دیگر، کمبود مس با بروز بیماری‌هایی در ارتباط است که از رشد مغز جلوگیری می‌کنند یا بر توانایی انسان در یادگیری و به یادآوری اطلاعات تاثیر می‌گذارند؛ از جمله‌ می‌توان به بیماری آلزایمر اشاره کرد. جالب است بدانید، نتایج یک مطالعه نشان داده‌اند میزان مس موجود در مغز آدم‌های مبتلا به بیماری آلزایمر تا ۷۰ درصد از سایر آدم‌ها کم‌تر است.

به طور خلاصه باید گفت، مس به کارکرد بهینه‌ و رشد مغز کمک می‌کند. در نتیجه، کمبود مس می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در یادگیری و یادآوری شود.
 
۵. بروز مشکل در راه رفتن
راه رفتن مناسب ممکن است برای آدم‌های مبتلا به کمبود مس کمی دشوار باشد. آنزیم‌هایی که از مس استفاده می‌کنند به حفظ بهینه‌ی سلامت نخاع کمک می‌کنند. برخی آنزیم‌ها به خوبی از نخاع محافظت می‌کنند؛ به این ترتیب، سیگنال‌ها به خوبی می‌توانند بین مغز و بدن رد و بدل شوند. کمبود مس ممکن است باعث شود این آنزیم‌ها نتوانند به طور موثر کار کنند؛ در نتیجه، نخاع از پوشش کم‌تری برخوردار خواهد بود. به این ترتیب، سیگنال‌ها به طور موثر نمی‌توانند در بدن رد و بدل شوند.

در حقیقت، مطالعات بر روی حیوانات نشان داده‌اند، کمبود مس ممکن است پوشش نخاع را تا بیش از ۵۶ درصد کاهش دهد. راه رفتن با کمک رد و بدل شدن برخی از سیگنال‌ها بین مغز و بدن صورت می‌گیرد. کمبود مس با تحت تاثیر قرار دادن این سیگنال‌ها ممکن است باعث از دست رفتن هماهنگی و ثبات بدن در هنگام راه رفتن ‌شود.

در مجموع باید گفت، مس توسط آنزیم‌هایی استفاده می‌شود که به حفظ سلامت دستگاه عصبی کمک می‌کنند و باعث رد و بدل شدن موثر سیگنال‌ها بین بدن و مغز می‌شوند. کمبود مس می‌تواند این سیگنال‌ها را کاهش دهد یا دچار تاخیر کند؛ و به این ترتیب، باعث از دست رفتن هماهنگی و ثبات بدن در هنگام راه رفتن ‌شود.
 
6. حساسیت به سرما
آدم‌های مبتلا به کمبود مس ممکن است حساسیت بیش‌تری به دماهای پایین داشته باشند. مس، در کنار سایر مواد معدنی نظیر روی (زینک)، به حفظ کارکرد بهینه‌ی غده‌ی تیروئید کمک می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند، سطوح T3 و T4 هورمون‌های تیروئید ارتباط نزدیکی با سطوح مس دارند. وقتی سطوح مس خون پایین باشد، سطوح این هورمون‌های تیروئید کاهش می‌یابند. در نتیجه، غده‌ی تیروئید ممکن است نتواند به طور موثر به کار خود ادامه دهد.

با توجه به این‌که غده‌ی تیروئید به تنظیم متابولیسم (سوخت و ساز) و تولید گرما کمک می‌کند، کاهش سطوح هورمون تیروئید می‌تواند باعث شود بدن انسان به آسانی احساس سرما کند. در حقیقت، تخمین زده می‌شود حدود ۸۰ درصد از آدم‌هایی با سطوح پایین هورمون تیروئید به دماهای پایین حساسیت بیش‌تری دارند.

به طور خلاصه، مس به تنظیم سطوح هورمون تیروئید کمک می‌کند. این هورمون‌ها نیز به تنظیم متابولیسم (سوخت و ساز) و گرمای بدن کمک می‌کنند. در نتیجه، کمبود مس می‌تواند باعث ایجاد حس سرما در بدن شود.

ادامه دارد...

منبع: تحریریه سایت کسب و کار بازده – امیر رضا مصطفایی